Generalnie należy rozróżniać dwa rodzaje wentylacji.
| Wentylacja naturalna | Wentylacja mechaniczna |
|---|---|
| Wentylacja fugowa | Instalacje odpowietrzające |
| Wentylacja okienna | Instalacje wentylacyjno-odpowietrzające |
| Wietrzenie kanałowe |
W przypadku wentylacji szczelinowej okna otwiera się tylko w określonej części. W standardowych oknach rozwierno-uchylnych ogranicza się to z reguły do uchylenia skrzydła. Mimo, że okno pozostaje uchylone przez długi czas, wentylacja szczelinowa przynosi niewielką wymianę powietrza. A wskutek silniejszego wychłodzenia framugi niebezpieczeństwo szkód wywołanych rosą jest jeszcze większe.
Zdecydowanie efektywniejszym sposobem na wymianę powietrza w pomieszczeniu jest wentylacja uderzeniowa. W tym przypadku otwiera się całe skrzydło okienne i w ciągu 4 – 10 minut następuje wymiana powietrza. Wentylacja uderzeniowa pozwala także zminimalizować straty energii. Dzięki bardzo szybko następującej wymianie powietrza nie występuje wychłodzenie elementów budowlanych.
Jeszcze szybsza wymiana powietrza następuje w przypadku wentylacji przeciągowej. Wystarczą 2-4 minuty by doszło do całkowitej wymiany powietrza w pomieszczeniu. W tym celu trzeba otworzyć wszystkie okna i drzwi, tak aby powstał przeciąg.
W obecnych czasach pożądanymi cechami okien są długotrwałość i łatwość pielęgnacji. Kryteria te brane są pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o wyborze okien. Należy dokładnie rozważyć w bezpośredniej konfrontacji wszystkie za i przeciw oknom drewnianym i plastikowym, obliczyć koszty nabycia i przeciwstawić im wydatki w ramach konserwacji okien na przestrzeni wielu lat. Nie wolno jednak pominąć walorów czysto architektonicznych.
Do najsurowszych wymogów stawianych oknom należą specjalne wymogi statyczne. Decydującą rolę odgrywa przy tym obciążenie wiatrem. Często osiągnięcie narzuconych parametrów możliwe jest tylko przy zastosowaniu dodatkowych wzmocnień statycznych. Znaczący czynnik ekonomiczny w budynkach, objętych ochroną zabytków, takich jak szkoły, stanowią koszty ogrzewania. Dlatego też przy remontach takich obiektów szczególną uwagę przykłada się do ochrony cieplnej.
Budynki publiczne w szczególności szkoły podlegają zaostrzonym przepisom dotyczącym bezpieczeństwa. Oznacza to, że również okna muszą spełniać określone wymagania techniczne. Często konieczne jest, aby okna były przystosowane do tego, by w razie niebezpieczeństwa stanowić drogę ewakuacji. W takim przypadku należy zastosować wariant ze słupkiem ruchomym, aby zachować wymaganą szerokość drogi ewakuacyjnej.
Stosowanie okien plastikowych spotyka się częściowo z negatywną oceną konserwatorów zabytków. Mimo to okna z tworzywa sztucznego ze względu na swoje pozytywne wartości są coraz częściej montowane w obiektach objętych ochroną zabytków.
Zwłaszcza w przypadku okien z tworzywa sztucznego system z uszczelką przylgową odgrywa wiodącą rolę. Uszczelnienie w tym systemie odbywa się za sprawą dwóch elastycznych uszczelek, jednej ułożonej od wewnątrz i jednej od zewnątrz. Jeśli nawet woda przeciśnie się przez uszczelkę zewnętrzną, zostanie odprowadzona na zewnątrz zgodnie z zasadą siły ciążenia. Odpływ wody dodatkowo wspomaga skośny wrąb
Uszczelki dostępne w przeszłości nie były tak dobre jakościowo jak te stosowane obecnie. Szczególnie wpływ czynników atmosferycznych powodował pogorszenie sprawności funkcyjnej uszczelek po zewnętrznej stronie okna. Istniała tylko jedna możliwość rozwiązania tego problemu. Trzeba było ochronić uszczelkę przed szkodliwymi wpływami pogody. Przesunięto ją zatem z zewnętrznej strony okna do strefy wrębu środkowego. W przypadku systemu z uszczelką środkową ważne jest, by wdzierająca się woda deszczowa mogła wydostać się na zewnątrz poprzez otwory odwadniające. Obciążenie wiatrem powoduje dociśnięcie uszczelki do powierzchni przylgi i dzięki temu zamyka się ona tym szczelniej, im bardziej wzrasta prędkość wiatru.
Testy na stanowisku badawczym potwierdziły, że między oboma systemami uszczelnienia nie ma żadnych istotnych różnic jakościowych. Zarówno uszczelka środkowa, jak też uszczelka przylgowa umożliwiają przy odpowiednim montażu okien szczelność zgodną z najwyższymi wymogami.
Kampania skierowana przeciwko PVC, zapoczątkowana w połowie lat 80-tych, spowodowała wykształcenie się negatywnych opinii w części społeczeństwa. Jednocześnie doprowadziła jednak do tego, że producenci okien z tworzyw sztucznych musieli zmierzyć się z problemem ekologicznego wykorzystania starych okien. W następnych latach przeprowadzono wiele studiów, zajmujących się ekologiczną oceną różnych materiałów przeznaczonych do produkcji ram okiennych. Badania te wykazały, że PVC znakomicie nadaje się do powtórnego wykorzystania. Tylko do 2005 roku można było kierować okna z drewna i tworzywa sztucznego na przewidziane do tego składowiska odpadów. Od tego momentu na wysypiskach mogą lądować jedynie materiały odpadowe, których pozostałość po wyżarzeniu wynosi mniej niż 5% masy początkowej. Tego kryterium nie spełniają ani okna drewniane ani okna z tworzyw sztucznych. Jednakże bieg życia okien z PVC – od ekstruzji profili poprzez korzystanie aż po recykling przy produkcji nowych profili – tworzy zamknięty ekologicznie obieg, wymóg ten nie stanowi natomiast żadnego utrudnienia dla profili okiennych z tworzyw sztucznych.
Przy ocenie przydatności tworzywa budowlanego wielką rolę odgrywa także aspekt ekonomiczny. Sprawą powszechnie znaną w branży jest to, że PVC wygrywa ekonomiczne porównanie z alternatywnymi tworzywami. O ile w przypadku kosztów zakupu okien nie ma większych różnic między poszczególnymi tworzywami, to porównanie kosztów utrzymania sprawności technicznej zdecydowanie wypada na korzyść okien z tworzywa sztucznego. Badania wykazały, że koszty utrzymania sprawności technicznej okien drewnianych w okresie 25 lat są wyższe nawet o 1800%, niż okien z PVC. Wartość wyrażana w procentach zależna jest oczywiście od tego, jaką wagę właściciel domu przykłada do wyglądu zewnętrznego i sprawności swoich okien. Dowiedzione jest, że przy regularnej konserwacji okien z tworzywa sztucznego ich wartość użytkowa pozostaje długo zachowana przy przystępnych kosztach.
W przeciwieństwie do liczby i ukształtowania komór, które w gotowym oknie pozostają niewidoczne, zlicowanie jest widoczną cechą w kształcie profilu okiennego z PVC. W przypadku okien ze zlicowanych profili powierzchnie licowe skrzydeł i ościeżnic tworzą jedną płaszczyznę. Wynika z tego kilka zalet konstrukcyjnych. Unika się przez to bezpośredniego oddziaływania uderzających kropli deszczu na zewnętrzną przylgę. Poza tym – ze względu na większą głębokość wrębu szybowego – można stosować warianty oszklenia z grubszymi szybami (szyby funkcyjne), konieczne na przykład do osiągnięcia lepszej ochrony akustycznej. W remontach starego budownictwa często stosuje się profle niezlicowane, ponieważ dzięki nim łatwiej jest odtworzyć wygląd starych drewnianych okien.
Cechą charakterystyczną dla geometrii profilu okiennego z tworzywa sztucznego jest w pierwszej kolejności liczba i ukształtowanie komór we wnętrzu profilu. Miarodajna jest przy tym minimalna liczba komór w kierunku przepływu ciepłą od wewnątrz do zewnątrz. Ze względu na względnie złą izolację cieplną nie oferuje się już na rynku profili głównych z jedną tylko komorą. Wartość przenikania ciepła takich konstrukcji kształtowała się w granicach od 2,0 do 2,4 W/m²K i nie spełnia już dzisiejszych wymogów rozporządzeń o oszczędności energii.
Profile dwukomorowe posiadają od zewnętrz komorę przednią do odprowadzania wody i drugą dużą komorę do umieszczenia stalowych wzmocnień. Dzięki komorze przedniej profil ten posiada lepszą izolację cieplną niż profil jednokomorowy (wartość U 1,8 do 2,1 W/m²K). Profile trójkomorowe posiadają komorę przednią także od strony wewnętrznej, co dodatkowo poprawia izolację cieplną. Wartość przenikania ciepła w profilach trójkomorowych kształtuje się w zakresie od 1,5 do 1,9 W/m²K. Głębokość tych konstrukcji wynosi przy tym ok. 60 mm.